Z czego wykonane są soczewki kontaktowe?

Na rynku dostępnych jest bardzo wiele soczewek kontaktowych. Mnogość marek, producentów, materiałów, a także rodzajów korygowanych wad sprawia, że łatwo się w tym pogubić. Według czego dzielą się soczewki i które z nich są najpopularniejsze? Albo czy w ogóle warto zaopatrywać się w te popularne? Aby poznać odpowiedzi na te pytania, najlepiej zacząć od początku, czyli od tego, z czego są wykonane soczewki kontaktowe.

Krótka historia soczewek

Pierwszymi soczewkami najbardziej przypominającymi te, które są dziś w użyciu, były twarde szkła kontaktowe nieprzepuszczające gazu. Zastąpiły one funkcjonujące dotychczas soczewki szklane. Wykonane były ze sztucznego materiału PMMA i miały tyle samo wad, co zalet. Co prawda, były mniejsze i wygodniejsze niż te szklane, jednak sztywność czy nieprzepuszczalność gazów sprawiały, że trzeba było je udoskonalić. W 1975 roku wynaleziono gazoprzepuszczalny materiał Boston, następnie Menicon i Polycon - tak powstały soczewki twarde przypominające te dzisiejsze. Mniej więcej w tym samym czasie zaczęto wytwarzać soczewki miękkie z przezroczystego żelu HEMA, udoskonalone przez firmę Bausch&Lomb. Te przez 30 lat królowały na rynku, do czasu wynalezienia w 1999 roku soczewek silikonowo-hydrożelowych.

Podział soczewek ze względu na materiał

twarde

Starsze niż soczewki kontaktowe miękkie, a także mniej komfortowe. Produkowane są z tworzywa organicznego o wysokiej tlenoprzepuszczalności. Są trwalsze i mniejsze od szkieł miękkich, jednak oczy zdecydowanie dłużej się do nich przyzwyczajają. Soczewki twarde są dzisiaj dużo mniej popularne i wykorzystywane tylko wtedy, gdy nie ma możliwości wyboru miękkich. Korekcja tym rodzajem szkieł pozwala na osiągnięcie stabilnego widzenia przy bardziej skomplikowanych wadach, tj. stożek rogówki czy po zabiegach operacyjnych. Soczewki twarde wymieniane są również dużo rzadziej niż soczewki miękkie – co dwa lata.

Czy należy obawiać się twardych szkieł kontaktowych?

Wbrew powszechnie panującemu poglądowi, twarde soczewki kontaktowe nie są czymś gorszym od miękkich. Nowoczesne twarde szkła są indywidualnie dopasowywane do każdego pacjenta i dają stabilne widzenie. Nie pogarszają wady wzroku, a nawet, według niektórych badań, są mniej infekcyjne od soczewek miękkich. Przepuszczają dużą ilość tlenu i często w najlepszy sposób korygują dość skomplikowaną wadę wzroku. Dziś na rynku wyróżniamy nawet twarde soczewki wieloogniskowe, pozwalające na widzenie w dali i bliży.

Miękkie

Najpopularniejsze i najwygodniejsze soczewki kontaktowe obecne na rynku. Wykonuje się je z polimeru zwanego hydrożelem bądź silikonowym hydrożelem, który po uwodnieniu staje się miękki i elastyczny. W skład miękkich soczewek wchodzi woda w proporcji od 36% do 70%. Z tego względu szkła miękkie szybko ulegają „zabrudzeniu” czyli nagromadzeniu osadów na ich powierzchni. Za ilość przepuszczanego tlenu w soczewkach hydrożelowych odpowiada woda, natomiast w soczewkach silikonowo-hydrożelowych – silikon. W zależności od rodzaju soczewki, powinno się ją często wymieniać – codziennie, co 2 tygodnie lub co miesiąc. Tylko w taki sposób można uniknąć poważnych powikłań, a nawet trwałego uszkodzenia wzroku.

Które soczewki wybrać?

Soczewki kontaktowe dobierane są indywidualnie do każdego pacjenta przez okulistę lub optometrystę. W przypadku niektórych wad nie ma oczywiście możliwości, by nosić soczewki miękkie. Jeśli nie jesteśmy zmuszeni, by używać szkieł twardych, specjalista z pewnością wybierze dla nas soczewki miękkie. Te przede wszystkim są łatwiej tolerowane przez nasze oczy, nie wymagają długiej adaptacji oraz łatwiej się je aplikuje. Są również na tyle stabilne, że można podczas ich używania uprawiać wszelką aktywność fizyczną. Pamiętajmy jednak, że obecnie jest tak duży wybór soczewek miękkich, że nie możemy samodzielnie decydować o ich zmianie na inne. Nawet różnica producenta teoretycznie tych samych szkieł może powodować, że nie będą nam pasować.